ရခိုင္အပ်ိဳလူပ်ိဳတိုက
အရြယ္ေရာက္ၾကလွ်င္ လူငယ္ခ်င္းခ်စ္ၾကိဳက္၍ လက္ထက္မဂၤလာပြဲဲျပဳလုပ္တာရွိသလို
အမ်ားအားျဖင့္မိဘတို႔က အိမ္ေထာင္ဘက္ကို
ေရြးေပးၾကတာမ်ားပါတယ္။ရခိုင္လူမ်ိဳးသည္ မိဘစကားကို နာခံတက္သူမ်ား
ျဖစ္သျဖင္႕မိဘတို႕၏အစီအမံကိုလက္ခံၾကသည္။ သားသမီးမ်ားအခ်ိန္တန္ အရြယ္ေရာက္
လာလွ်င္ အိမ္ေထာင္ဖက္ကို
အမ်ားအားျဖင့္မိဘမ်ားကေရြးခ်ယ္ေပးေသာအေလ့သည္ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕တြင္
ယခုေခတ္ခ်ိန္ထိတိုင္ရွိေလသည္။ ေရွးရိုးအစဥ္အဆက္
က်င့္သံုးလာခဲ့ေသာရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕၏ လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲဓေလ့သည္
ဗမာတို႔ႏွင့္မတူ ထူးျခားေသာဓေလ့ထံုးစံမ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ…
ရခိုင္ရိုးရာ သမက္တက္
ရခိုင္ရိုးရာမဂၤလာေဆာင္မွာ
ျမန္မာရိုးရာမဂၤလာေဆာင္ႏွင့္မတူတစ္မူထူးျခားပါသည္။ သတို႔ သမီးႏွင့္
သတို႔သား လက္္ထက္ထိမ္းျမားေသာမဂၤလာေဆာင္ပြဲကိုရခိုင္တြင္
သမက္တက္ပြဲဟုေခၚပါသည္။ ေယာကၡမအိမ္သို႕ သမက္ကိုတင္ပို႕ရေသာေၾကာင့္
လည္းေကာင္း၊လက္ထပ္ရန္သြားရေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း
သမက္တက္အြျဟဟုေခၚရျခင္းျဖစ္၏။သံတြဲ၊ေက်ာက္ျဖဴ ၊မာန္ေအာင္ ႏွင္႕အျခားေသာ
ေဒသတို႕တြင္ အနည္းငယ္ကြဲလြဲခ်က္မ်ားရွိၾကပါသည္။သမီးေတာင္းျခင္း
ပထမေယာက်္ားေလးဘက္မွမိန္းမပ်ိဳကိုၾကိဳက္လွ်င္အရပ္မွအမ်ိဳးသမီးၾကီးမွတစ္ဆင့္ ေျပာၾကားျပီး ရက္တည့္ မတည့္ဇာတာမ်ားယွဥ္ျပီးစစ္ေဆးၾကရသည္။ ထို႔ေနာက္ေေကာင္းေသာရက္ကိုေရြးခ်ယ္ျပီးေစ့စပ္ေၾကာင္း
လမ္းျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။
ေစ႕စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္း မဂၤလာ (အသြင္းႏွင္းျခင္း၊ပန္းဆင္ျခင္း)
ေစ့စပ္ေၾကာင္းလမ္းမဂၤလာပြဲကိုသတိုးသမီး(သမီးရွင္)အိမ္တြင္ျပဳလုပ္သည္။ေရွးဦးစြာသမီးရွင္ထိုင္ ရန္ေနရာ၏ လက္၀ဲလက္ယာဘက္တြင္အမ်ိဳးသမီးအိမ္ေထာင္သည္ႏွစ္ဦးထိုင္ေနရပါသည္။ေဆြမ်ိဳးမ်ား ႏွင္႕ဖိတ္ၾကားထားေသာ ဧည္႕သည္မ်ားကယင္းတို႕၏ေရွ႕တြင္ေနရာယူထိုင္ၾကရပါသည္။ထိုအခ်ိန္တြင္ သမီးရွင္ထြက္မလာရေသးပါ။ သတ္မွတ္ထားေသာမဂၤလာအခ်ိန္က်ေရာက္ေသာအခါ သတိုးသား(သမက္ရွင္) ဘက္မွေဆြမ်ိဳးပရိတ္သတ္မ်ား လာေရာက္ၾကသည္။လာေရာက္ၾကေသာအခါ သမီးရွင္ကိုဆင္ျမန္းေပးရန္ပန္ းမ်ားႏွင္႕စားစရာမုန္႕ အခ်ိဳမ်ား၊ ေကာက္ညွင္းေပါင္းမ်ားကိုေငြဖလားထဲ တြင္ထံုးတမ္းစဥ္လာႏွင္႔အညီထည္႕၍ယူလာၾကရသည္။ မုန္႔အခ်ိဳမွာႏို႔မလိုင္မုန္႕၊ ဆံေခြမုန္႕တို႕ျဖစ္ သည္။ ေေငြဖလားအေရအတြက္မွာလည္း မဂဏန္းအေရတြက္တိုင္းၾကိဳက္သလိုအသံုးျပဳႏုိင္သည္။
သမီးရွင္သည္အမ်ိဳးသမီးအရံတစ္ဦးႏွင္႕အတူထြက္လာျပီး သတ္မွတ္ထားေသာေနရာတြင္ထိုင္ရပါသည္။
ပန္းမ်ား၊မုန္႕မ်ားႏွင္႕အတူ သမက္ရွင္မိဘမ်ားထံမသမီးရွင္အားေစ႕စပ္ေၾကာင္းလမ္းျခင္း
ရခိုင္အခၚကတိသစၥာျပဳျခင္းအထိမ္းအမွတ္)အျဖစ္ သားရွင္ဘက္မွအေမ (သို႕) အစ္မကမိန္းက ေလးကိုကန္ေတာ့ ၾကီးဆံထံုး(ဘီးဆံထံုး)တြင္ပန္းဆင္ေပးရသည္။ထို႔ေနာက္္လက္၀တ္ရတနာမ်ားကို ေရႊက်ပ္ခ်ိန္ျဖင္႕ေပးျပီး အသြင္ႏွင္းျခင္းေဆာင္ရြက္ရသည္။ ထိုရတနာဆင္ျမန္းျခင္း၊ သမီးရွင္ကို ပန္းပန္ေပးျခင္းမ်ားကို ၀တ္ဆင္ေပးသူကိုသမီးရွင္ကအရိုအေသျပဳ ကန္ေတာ့ျပီးလွ်င္ ေစ့စပ္မဂၤလာေအာင္ျမင္ပါေတာ့သည္။
မဂၤလာလက္ထပ္္မည္႔ေန႔ရက္ကို ယင္းအခ်ိန္မွာပင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ ညွိႏွဳိင္းေဆြးေႏြးျပီးသတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ေဆြမ်ိဳးပရိသတ္တို႕ကိုမဂၤလာရက္ေၾကညာေပးသည္။ ထို႕ေနာက္ၾကြေရာက္လာေသာႏွစ္ဦးႏွစ္ ဘက္ေဆြမ်ိဳးပရိသတ္တို႕ကိုဧည္႕ခံေကြ်းေမြးရသည္။ ေေစ့စပ္ပြဲျပီး၍ သမက္ရွင္ ဘက္မွျပန္က်ေသာအခါ သမက္ရွင္ ဘက္မွယူလာေသာေငြဖလားထဲမွ မုန္႕အခ်ိဳမ်ားကို သမီးရွင္ ဘက္မွလက္ခံယူျပီးေနာက္ ယင္းဖလားထဲသို႔ သမီးရွင္ ဘက္မွလည္း မုန္႕မ်ားကိုျပန္လည္ထည္႕ေပးရပါသည္။
လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲ
လက္ထပ္္မဂၤလာပြဲတြက္မဂၤလာပြဲတင္ကိုတစ္ရက္ၾကိဳတင္လုပ္ရသည္။ မဂၤလာပြဲတင္သည္ လက္ထပ္မဂၤ လာပြဲတြက္ေရွးဦးစြာေဆာင္ရြက္ရေသာလုပ္ငန္းျဖစ္ပါသည္။ယင္းပြဲကို သမီးရွင္ အိမ္၌သာျပဳလုပ္ရ ပါသည္။
မဂၤလာပြဲေန႕ေရာက္ေသာအခါ ယင္းေန႕နံနက္အရုဏ္ခ်ိန္တြင္ သမီးရွင္သမက္ရွင္တို႔ အားမိမိတို႔ အိမ္မ်ားမွာပင္ျမတ္စြာဘုရားအားဦးထိပ္ထား၍ ဘုန္းၾကီးငါးပါးအားမဂၤလာဆြမ္း ကပ္ျပီးမဂၤလာ ပရိတ္နာရပါသည္။ဘိုးဘြားလူၾကီးမိဘတို႕ကိုကန္ေတာ့၊ မဂၤလာစကားကြ်မ္းက်င ္သူမ်ားက နံ႔သာရည္တို႔ ျဖင့္ ပတ္ဖ်န္းျခင္းတို႕ျပဳလုပ္ကာ မဂၤလာေျမွာက္ၾကသည္။ပရိတ္နာရာတြင္ ပရိတ္ၾကီးမွာလက္ထက္ပြဲအတြက္ အဓိကအေရးၾကီးဆံုးအခ်က္ျဖစ္သည္။ေရွးဦးစြာ မဂၤလာစားပြဲငယ္ကိုျပင္ဆင္ရပါသည္။ယင္းစားပြဲတြင္ပါ
၀င္ရမည္႕ အခ်က္မ်ားမွာ-
မဂၤလာေျမွာက္ျခင္း
မဂၤလာထမင္းပြဲျပင္ဆင္ျခင္း
- သီးသန္႕ျပဳလုပ္ထားေသာမဂၤလာစားပြဲကိုစားပြဲခင္းခင္း၍အေပၚတြင္စပါးခင္းထားသည္။
- ျဖန္႕ၾကဲထားေသာစပါးေပၚတြင္ဘဲဥပံုမဂၤလာေၾကြလင္ပန္းၾကီးတြင္ေကာက္ညွင္းႏွင္႕ထမင္းမ်ား
ထည္႕၍ တင္ထားရမည္။
- ယင္းထမင္းေပၚတြင္ ခ်က္ျပီးသား္ေျခလက္အေမြးစံုေသာပုစြန္တုပ္ၾကီးႏွစ္ေကာင္၊အေမြးစံုအေၾကးခြံပါေသာ ငါးကန္သားႏွစ္ေကာင္ ၊ဘဲဥႏွစ္လံုး ၊ေမ်ာက္ဥ ေခၚ ကန္စြန္းဥႏွစ္ဥ ႏွင္႕ အခြံခြာျပီးေသာ ရခိုင္ငွက္ေပ်ာသီး ႏွစ္လံုးတို႕ျဖင္႕ျပင္ဆင္ထားရသည္။ငါး၊ပုစြန္၊ဥ၊သီးႏွံစပါးေပါၾကြယ္ေစရန္အတိတ္နမိတ္ယူထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
စပါးမ်ားထဲတြင္ေရႊဒဂၤါး၊ေငြဒဂၤါးမ်ားျမွပ္ႏွံထားၾကသည္။ေရႊေငြပြားမ်ားေအာင္ ရည္၇ြယ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
- သမီးရွင္ထိုင္ေသာေနရာလက္ယာဘက္တြင္ေရစင္အိုးဟုေခၚေသာေၾကးအိုးငယ္ႏွစ္လံုးတင္ထားရပါသည္။ ေၾကးအိုးအျပင္ဘက္ပတ္လည္ကို မဂၤလာပရိတ္ခ်ည္ျဖင့္ပတ္ေပးထားရသည္။
- ေၾကးအိုး၌ေရထည္႕ထားျပီး ေျမဇာရြက္၊သေျပပန္း၊အခ်ိန္ခါေကာင္း သတ္မွတ္ေသာစာရြက္(အခါစာ)တို႔ ကိုထိုးရပါမည္။
- ထမင္းပန္းကန္၏လက္၀ဲဘက္တြင္ ဟင္းပန္းကန္ ၅လံုးတင္ျပီးယင္းပန္းကန္အသီးသီးတြင္ ္ၾကက္တစ္ေကာင္လံုး အူအသည္းစံုစြာ ငရုတ္သီးမပါ ၀င္ဘဲခ်က္ထည္႕ရပါမည္။ ပုစြန္ထုပ္ကိုအေကာင္မပ်က္ေလွာ္ထည္႕ရပါမည္။
- ေရႊဖရံုသီးခ်က္ထည္႕ရပါမည္။က်န္ပန္းကန္ႏွစ္ခုတြင္ ၾကက္ႏွင္႕ပုစြန္ပဲထည္႕ရပါမည္။(ၾကက္ ႏွစ္ပန္းကန္၊ ပုစြန္ႏွစ္ပန္းကန္၊ေရႊဖရံုသီးတစ္ပန္းကန္ျဖစ္သည္။) မဂၤလာလက္ဆံုထမင္းပြဲတြင္ ငကန္သား (အေၾကးရွိေသာငါး) ၊ၾကက္သား၊ဘဲဥ၊ပုစြန္၊ ေျမာက္ဥ (ကန္စြန္းဥ)၊ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္းမ်ားထည့္ ထားသည္႕ ဟင္းပန္းကန္ကတစ္ဖက္္ထားရွိပါသည္။ ပုစြန္ဆိုလွ်င္ ႏွဳတ္ခမ္းေမႊးပင္မျပတ္ေစရ။ အက်ိဳးအပဲ့ အနာအဆာမ်ားမပါေစရန္ အထူးဂရုျပဳရ၏။
ဤမဂၤလာစားပြဲကို မဂၤလာေဆာင္မည္႔ေနရာတြင္ထားရွိျပီး မဂၤလာေျမွာက္ျခင္းျပဳလုပ္ၾကသည္။
(အညႊန္႕ရွိေသာ္အမ်ိဳးသမီးက သမက္ရွင္အိမ္မွဆန္ႏို႕ဆီဗူး ႏွစ္ဗူး၊ေလးဗူး၊ေျခာက္ဘူး စသျဖင္႕စံုဂဏန္းကို သမီးရွင္အိမ္သို႕သြားပို႕ သမီးရွင္အိမ္မွဆန္မ်ားႏွင္႕ေရာျပီး အညႊန္႕ရွိေသာ္အမ်ိဳးသမီး ကသာမဂၤလာ လက္ဆံုထမင္းပြဲအတြက္ခ်က္ရသည္။ အညႊန္႕ရွိေသာ္အမ်ိဳးသမီးဆိုသည္မွာလူပ်ိဳအပ်ိဳလက္ထပ္ၾကျပီး ယခုတိုင္ေမာင္ႏွံစံုအတူတကြေနထိုင္၍သားသမီးတစ္ဦးတစ္ေလမွပ်က္စီးျခင္းမရွိေသာ
အိမ္္ေထာင္ရွင္မကိုဆိုလိုသည္။)
အထက္ပါ မဂၤလာပြဲျပင္ဆင္ျခင္းအလုပ္ကို ဘုန္းၾကီးမၾကြမီျပင္ဆင္ထားရပါသည္။ ဘုန္းၾကီးၾကြလာျပီး ပရိတ္နာသည္႕အခါ မဂၤလာစားပြဲမွာဘုန္းၾကီးမ်ား ေရွ႕တြင္တည္ရွိေနရပါမည္။ ယင္းမဂၤလာစားပြဲေရွ႕ တြင္သမီးရွင္က အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ဦးလက္ ၀ဲလက္ယာရံ၍ထိုင္ရပါမည္။ ထိုအရံအမ်ိဳးသမီးႏွစ္ဦးမွာ သမီးရွင္ေမြးရက္ႏွင္႕ ေန႕နံသင္႕ေတာ္သူမ်ားသာျဖစ္ရပါမည္။ ေရွးဦးစြာသီလခံယူျပီးလွ်င္ ပရိတ္ၾကိဳးျဖင္႕စည္း၀ိုင္းခ်ရပါသည္။
သမီးေစာင္႕ျခင္း
သမက္တက္သည္႕ေန႕နံနက္ကိုးနာရီခန္႕တြင္ သမီးရွင္ႏွင့္ရင္းႏွီးေသာမိတ္ေဆြမိန္းကေလးမ်ား ေဆြမ်ိဳးမ်ားကို ထမင္းေကြ်းေမြးၾကသည္။သမီးရွင္မွာအလွပဆံုး၀တ္စားျခယ္လွယ္ကာ ေန႔သင့္နံသင့္ အပိ်ဳရံႏွစ္ေယာက္ လက္၀ဲလက္ယာရံလ်က္မဂၤလာေဆာင္မည္႕ေနရာတြင္ ထိုင္၍ဧည္႕ခံရသည္။
သမက္တက္ျခင္း
သမက္ရွင္ဘက္မွ သမီးရွင္ဘက္သို႕သြားၾကေသာအခါ သမက္ရွင္အေဖ၊အဘိုးေဆြမ်ိဳးမ်ား အမိ်ဳးသားၾကီးမ်ား ကေရွ႕မွဦးေဆာင္လာၾကျပီးအေမ၊အဘြားအမ်ိဳးသမီးၾကီးမ်ားကေနာက္ လိုက္ၾကရသည္။ ထို႕ေနာက္ အုပ္ထမ္းသူအညြန္႕အမိ်ုဳးသမီးမ်ားကတစ္ေယာက္ခ်င္းတန္းစီ၍ေလွ်ာက္လာ ၾကရသည္။ အုပ္ထမ္းသူမ်ားမွာ မိန္းမေခ်ာမိန္းမလွေလးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ေရွ႕ဆံုးမွအညြန္႕ပန္းအုပ္ကိုသမက္ရွင္၏အစ္မ၊သို႔ မဟုတ္ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာထဲက ထမ္းရသည္။ေနာက္အုပ္မ်ားတြင္မုန္႔အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ငွက္ေပ်ာသီးမ်ားထည္႕ကာထမ္းလာၾကသည္။ အုပ္ထမ္းသူမ်ားအတြက္ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ပ၀ါပိုင္းမ်ားကိုအုပ္မ်ားတြင္ခ်ည္ေႏွာင္ထားရွိၾကသည္။ အုပ္မ်ားကိုသမက္ရွင္တက္ႏူိင္သည္႕အေလ်ာက္ ၇အုပ္၉အုပ္ထားရွိၾကသည္။
အုပ္ထမ္းသူမ်ား၏ေနာက္နားတြင္ သမက္ရွင္အဖြ႕ဲပါလာၾကသည္။သမက္ရွင္၏ဦးေသွ်ာင္ႏွင့္ ေရစင္အိုးကိုေရွ႔ကသယ္ယူလာၾကျပီး သမက္ရွင္မွာေခါင္းေပါင္း၊ေတာင္ရွည္ပုဆိုး၊ လည္ေတာင္အကၤ်ီ၊ ရင္ဖံုးတိုက္ပံုကို၀တ္ဆင္ကာဓားရွည္လြယ္သူ၊ ယပ္ရွည္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားျခံရံလ်က္ လိုက္ပါလာပါသည္။ ၄င္းတို႕၏ေနာက္တြင္သမက္ရွင္၏အေပါင္းအေဖာ္မ်ားမွာ ေသတၱာႏွင့္အိပ္ရာလိပ္တို႔ကိုသယ္ေဆာင္လာျပီး ဗံု၊လင္ကြင္း၊ပုေလြ တီးမွဳတ္သူမ်ားႏွင္႕တေပ်ာ္တပါးလိုက္ပါလာၾကပါသည္။
သမီးရွင္အိမ္ေရာက္သည္႕အခါသမီးရွင္မိဘေဆြမ်ိဳးမ်ားကဆီးၾကိဳ၍ ဧည္႕ခံရင္းေနရာထိုင္ခင္းမ်ားေပးၾကသည္။ ေရွးဦးစြာအညြန္႔အုပ္ထမ္းသူက အညြန္႔အုပ္ႏွင္႕အတူပန္းဆင္ေပးရန္သမီးရွင္နားေနရာယူရသည္။ က်န္အုပ္မ်ားကိုသမီးရွင္အိမ္မွ လက္ခံယူ၍ေနရာခ်ထားၾကသည္။သမက္ရွင္ဘက္မွသယ္ေဆာင္လာေသာမဂၤလာေရစင္အိုးကိုလည္းမဂၤလာစားပြဲ
ေပၚတြင္သမီးရွင္၏ေရစင္အိုးႏွင္႕အတူထားရွိရသည္။အညြန္႔အုပ္ထမ္း လာသူကသမက္ရွင္၏အစ္မေဆြမ်ိဳးမ်ားက သမီးရွင္ကိုပန္းဆင္ေပးရသည္။ အညြန္႕အုပ္တြင္ရာသီအလိုက္ ပန္းမ်ားပါလာၾကသည္။
ဥပမာ-
>>ႏွင္းပန္း ႏွင္းကဲ႕သို႕ေအးေစရန္
>>ႏွင္းဆီပန္း ႏွင္း၏အဆီအႏွစ္ကဲ႕သို႕ေအးခ်မ္းေစရန္
>>သဇင္ပန္း သန္႕စင္ရန္
>>အခ်စ္တစ္ရာပန္း အခ်စ္တစ္ရာတိုင္ၾကေစရန္
(အ၀ါေရာင္ကုလားမဂၤလာပန္း)
>>စံပန္းကံုး စံရရန္
ပန္းမ်ားပန္းကံုးမ်ားကိုတစ္စံုစီအညြန္႕အုပ္တြင္ထည္႔လာရသည္။ ပန္းဆင္ေပးသူက ပန္းမ်ားကိုတစ္စံုစီငါးစံုဆင္ျမန္းေပးရသည္။ ဆံထံုးထဲတြင္လဲပန္းကံုးမ်ားထည္႔၍ပန္းေပးရသည္။ ထို႔ေနာက္သမီးရွင္ကိုဦးေသွ်ာင္ေဆာင္းေပးျပီး မ်က္ႏွာကိုဖံုးအုပ္ထားရသည္။ သမီးရွင္ကိုပန္းဆင္ျပီးေနာက္သမက္ရွင္ကိုအိမ္ထဲသို႕၀င္ေစသည္။ အ၀င္တြင္သမီးရွင္၏ ညီမအပိ်ဳကေျခေဆး၍ေငြေတာင္းခံသည္။ လူပ်ိဳရံမ်ားကေစ်းဆစ္ၾကျခင္းျဖင္႕အေခ်အတင္ေျပာဆိုၾကသည္။ လူပ်ိဳရံ၊အပ်ိဳရံမ်ားတေစ့တေစာင္းေျပာဆိုၾကသျဖင္႕ ေပ်ာ္စရာေကာင္းေသာအခ်ိန္ ျဖစ္ေပသည္။ အိမ္ေပၚေ၇ာက္ေသာအခါသမက္ရွင္ကိုေရတစ္ခြက္တိုက္ရသည္။
ထို႕ေနာက္သမက္ရွင္ကိုသမီးရွင္၏ညဘက္တြင္ေနရာယူေစျပီးဦးေသွ်ာင္ေဆာင္းေပးရသည္။ ထိမ္းမ်ားေပးသူမ်ားက မဂၤလာစားပြဲေပၚရွိ မဂၤလာထမင္းပြဲကိုလည္းေကာင္း၊ေရစင္အိုးမ်ားကိုလည္းေကာင္း၇ပတ္၊၉ပတ္ပတ္ထားေသာ
ပရိတ္ခ်ည္မွ်င္ကြင္းမ်ားျဖင္႕တစ္မ်ိဳးတစ္စံုစီက်စီရစ္ပတ္ေပးရသည္။ထို႕ေနာက္ေမာင္ႏွံအစံု အပါအ၀င္၊မဂၤလာစားပြဲ၊ အိပ္ရာလိပ္၊ေသတၱာမ်ား အားလံုးကိုပရိတ္ခ်ည္မွ်င္ျဖင္႕ရစ္ပတ္ေပးရသည္။
ထို႕ေနာက္သမတ္ရွင္၏ညာလက္ႏွင္႕သမီး ရွင္၏ညာလက္ကိုေပါင္း၍ခ်ည္မွ်င္မ်ားျဖင္႕ရစ္ပတ္ေပးရသည္။လက္ထပ္ေပးသည္႕ အမ်ိဳးသမီးၾကီးမ်ားက ေမာင္ႏွံစံုကို ေအာင္သေျပခက္ျဖင္႕ ေရစင္အိုးႏွစ္စံုမွေပါင္းစပ္ထားေသာ ေရစင္မ်ားပက္ဖ်န္းကာဆုေတာင္းေမတၱာပို႔ေပးၾကသည္။ ဆက္လက္၍သမတ္ရွင္ႏွင္႕သမီးရွင္လက္မ်ားကိုေပါင္းျပီး ေရစင္မ်ားသြန္းေလာင္းၾကပါသည္။ သမီးရွင္လက္ကို ေအာက္တြင္ထားျပီး သမက္ရွင္လက္ကိုအေပၚမွထားၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာသမက္ရွင္လက္ကိုေအာက္ကလွန္ထားျပီး သမီးရွင္လက္ကိုအေပၚကေမွာက္ထားသည္။ အဓိပါယ္မွာ-- သမက္ရွင္ကသမီးရွင္ကိုညာလက္ ျဖင္႕ေတာင္းျခင္းကို သမီးရွင္ကညာလက္ျဖင္႕လက္ခံျခင္း၊ သမက္ရွင္က သမီးရွင္ကိုတစ္သက္လံုးေစာင့္ေရွာက္ ေထာက္ပံတာ၀န္ယူသြားမည္ဟူေသာ သေဘာကိုေဆာင္ပါသည္။
မိဘမ်ားကို ကန္ေတာ႕ျခင္း
လက္ဆံုစားျခင္း
မိဘမ်ားကိုကန္ေတာ႕ျပီးေနာက္ေမာင္ႏွံစံုက မဂၤလာထမင္းကိုခုႏွစ္ဆုပ္စီလက္ဆံုစားၾကသည္။ စားေသာက္ျပီးေငြဖလားတြင္အတူလက္ေဆးၾကရသည္။
လက္ဖြဲ႕ျခင္း
ထမင္း လက္ဆံုစားျပီးေနာက္မိဘေဆြမ်ိဳးမိတ္ေဆြမ်ားက သမီးရွင္သမက္ရွင္ေရွ႕ရွိေငြဖလားႏွစ္ခုထဲသို႔ လက္ဖြဲ႕ေငြမ်ားထည္႕ၾကပါသည္။ လက္ဖြဲ႕ခံျပီး ေသာဖလားကို္သမက္ရွင္က သမီးရွင္ကိုအပ္ရပ္သည္။ သမီးရွင္ကကန္႕ေတာ႕၍လက္ခံယူရပါသည္။
ေသွ်ာင္ခ်ေသွ်ာင္တင္
သမက္ရွင္ကမိမိဦးေသွ်ာင္ကိုခြ်တ္၍ စားပြဲေပၚတင္ထား ျပီးလွ်င္သမီးသွ်င္၏ဦးေသွ်ာင္ကိုခြ်တ္ယူကာ မိမိ၏ဦးေသွ်ာင္ကိုေဆာင္းေပးရသည္။ ေသွ်ာင္တင္ေသွ်ာင္ခ်ျပဳလုပ္စဥ္သမီးရွင္ကသမက္ရွင္ကိုရွိခိုးေနရပါသည္။
ေသွ်ာင္တင္ေသွ်ာင္ခအျဖစ္ သမက္ရွင္ကသမီးရွင္ကိုေငြလက္ဖြဲ႕သျဖင္႔သမီးရွင္ကန္ေတာ႕ျပီးလက္ခံရယူရသည္။
မ၈ၤလာအခမ္းအနားပြဲအျပီးတြင္ထြက္ခြာခြင္႕ရရန္သမက္ရွင္က သမီးရွင္ဘက္မွအပ်ိဳရံလူပ်ိုရံတို႕က ေရႊၾကိဳတား၍ၾကိဳးတားခေပးရသည္။ေနာက္ဆံုးခန္း၀င္ခေပးေဆာင္ရသည္။
အိမ္ျပန္လည္ျခင္း
သမက္တက္ျပီး၇ရက္ေန႕တြင္သမီးရွင္သမက္ရွင္တို႕သည္သမက္ရွင္၏မိဘအိမ္သို႕နံနက္မွစ၍လည္ၾကရသည္။သမက္ရွင္၏မိဘ၊ဘိုးဘြားမ်ားကိုသမီးရွင္သမက္ရွင္တို႕ကကန္ေတာ႕ရသည္။ညေနစာစား ျပီးမွျပန္ၾကသည္။သည္လိုႏွင္႔ပင္ ၾကင္စဦးဇနီးေမာင္ႏွံတို႔သည္ အိုးအိမ္တည္ေဆာက္ကာတလင္တမယားစနစ္ျဖင္႕ေနထိုင္ၾကေတာ႕သည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕သည္မဂၤလာပြဲကို ၀ါတြင္းႏွင္႕ျပာသိုလမ်ားတြင္ေရွာင္ေလ့ ရွိျပီးတေပါင္း၊ တန္ခူးလမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးက်င္းပျပဳလုပ္ၾကသည္။ ျပာသိုလတြင္မဂၤလာေဆာင္ကအိမ္ေထာင္စီးပြားေရးမျဖစ္ဘဲ မြဲျပာက်တတ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ရခိုင္ ဓေလ႕ထံုးတမ္းစဥ္လာအရမဂၤလာပြဲႏွင္႕ပတ္သက္၍လိုက္နာရမည္႕စည္းကမ္းခ်က္မ်ားစြာ
ရွွိေလသည္။ ထိုခ်မွတ္ထားေသာစည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို အတိအက်ျပဳလုပ္ၾကသျဖင္႕လက္ထပ္ပြဲသည္ ပကာသနမဖက္ အရိုးခံသက္သက္ျဖင္႕ေရွးရိုးရာမပ်က္ခ်စ္စရာျမတ္ႏိုးစရာ အသြင္မ်ားေဆာင္ေနပါသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕၏ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာဓေလ႕၊တစ္မူထူးျခား ေသာမဂၤလာအယူအဆမ်ားျဖင္႕ျပည္႕လွ်ံေနေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။
..........................
က်မ္းကိုးကားစာအုပ္မ်ား -
--သားခ်င္းတို႕အေၾကာင္းတေစ႕တေစာင္း (ေမာင္ေအာင္မြန္)
- ျပည္ေထာင္စုသားတို႕၏ရိုးရာလက္ထပ္မဂၤလာပြဲဓေလ႕မ်ား (တကၠသိုလ္သွ်င္သီရိ)
- ျမတ္ပန္းသဇင္ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးအသင္း(ရန္ကုန္)၂၀၀၇ ထုတ္
